Onderhoud kapitaalgoederen

De paragraaf betreffende het onderhoud van de volgende kapitaalgoederen:

• Wegen
• Civiele Kunstwerken
• Groen
• Technische Installaties/ Openbare verlichting
• Spelen
• Stedelijk Water & Riolering
• Gebouwen

Onderhoudskosten kapitaalgoederen zijn uitgaven om de kwaliteit van gemeentelijk eigendom dat vele jaren meegaat op een van tevoren vastgesteld onderhoudsniveau te houden of weer te brengen. Dit met als doel het naar behoren te laten functioneren of een bepaalde representativiteit te laten behouden. We onderscheiden groot onderhoud en regulier onderhoud. Het onderhoud wordt opgenomen in een meerjarige onderhoudsplanning (MJOP). Voor het onderhoud aan de kapitaalgoederen in de openbare ruimte is beeldkwaliteitsniveau B vastgesteld (volgens de CROW beeldmeetlatten). Met uitzondering van het Stadshart waarvoor niveau A geldt en voor de buitengebieden geldt het beeldkwaliteitsniveau C.
Regulier onderhoud
Bij regulier onderhoud gaat het om dagelijkse reparaties en kort-cyclisch onderhoud. De kosten ervan komen ten laste van de exploitatie hiervoor is een bedrag van €2,3 miljoen begroot.
Groot onderhoud
De noodzaak tot groot onderhoud ontstaat over een langere periode en is ingrijpender van aard. De kosten ervan komen ten laste van de exploitatie en hiervoor is jaarlijks een bedrag van € 2,8 miljoen begroot.
Wanneer een aanpassing leidt tot een belangrijke kwaliteitsverbetering en/of een significant langere gebruiksduur, wordt het niet gerekend tot groot onderhoud maar is het een investering die geactiveerd moet worden zodat de lasten over meerdere jaren gespreid worden. Voor de laatstgenoemde categorie verwijzen we naar de bijlage Investeringen.

Trends & Ontwikkeling

• Klimaat -en duurzaamheid ambities en doelstellingen
• Strengere eisen ten aanzien van milieustoffen (Pfas,NOx,beperking CO2)
• Prijsstijgingen en marktwerking
• Klimaatverandering leidt tot nieuwe activiteiten in het bestrijden van plagen en exoten  (bijv. blauwalg).

De door de gemeenteraad vastgestelde beleidskaders
De  huidige beheerplannen zijn vastgesteld tot en met 2025. Stapsgewijs worden hiermee de achterstanden zoals in 2020 vastgesteld ingelopen. Dit gebeurt grotendeels volgens de methode Gebiedsgericht Werken (GGW). In de overige gebieden worden levensduurverlengende maatregelen genomen. De beheerplannen ingaande vanaf 2026, worden in 2025 aan de raad aangeboden.  
Eind 2024 wordt het Strategisch Asset management (SAMP) aan de raad voorgelegd. Binnen het assetmanagement is het SAMP een belangrijk document. In dit document wordt een vertaling gemaakt van de doelstellingen van de organisatie, vanuit de Omgevingsvisie, naar doelstellingen voor asset beheer. Oftewel: hoe we met de assets van team Openbare Ruimte om moeten gaan om de door de raad bepaalde doelstellingen te behalen. Hiermee geeft het richting aan het opstellen van de beheerplannen. Daarnaast geeft het een afwegingskader dat gebruikt kan worden voor besluitvorming en prioritering.

Daar waar in de bovenstaande tabel achter een ja of nee een * geplaatst is wordt hieronder nader toegelicht.
Wegen* ( Element- en asfaltverharding)
Vanuit de inspecties komt naar voren dat het uitgestelde onderhoud (beeldkwaliteitsniveau D en lager) op het gebied van elementenverharding van de voorgaande jaren onvoldoende is ingelopen. Dit is de voornaamste reden dat wij ons nu willen richten op het meer procesmatig aanpakken van het onderhoud van het areaal. In 2023 is er daarom gestart met het versneld wegwerken van het wegenareaal met de classificatie D door alleen die schadebeelden aan te pakken die zorgen voor deze classificatie. De prognose is dat het wegenareaal met kwaliteitsniveau D binnen 3 jaar (eind 2026), in plaats van de eerder aangenomen 6 jaar, kan worden ingelopen. In 2025 wordt er vanuit de inspectieresultaten beoordeelt of deze methode zijn vruchten afwerpt.
Openbare verlichting*
Het energieakkoord stelt dat, ten opzichte van 2013, de gemeente Den Helder in 2020 een energie besparing moet realiseren van 20% tot 50% in 2030. Een maatregel om de doelstelling te halen is de toepassing van ledverlichting. Inmiddels is ruim 36% van de armaturen vervangen voor LED armaturen of zijn voorzien van een retrofit LED lamp. Ondanks dat we goed op weg zijn met het vervangen van conventionele verlichting door ledverlichting, is er voor het behalen van de doelstellingen van het energieakkoord in 2030 nog een stap te zetten.
In 2024 is een krediet beschikbaar gesteld van € 300.000 voor het vervangen en verledden . Eind 2024/begin 2025 start het programma om alle wijkontsluitsluitingswegen te verledden. In 2025 en 2026 vindt de vervanging van 130 OV schakelkasten die einde levensduur zijn plaats.

Er is nog uitgesteld onderhoud ten opzichte van de gewenste ontwikkelingen in het beheerplan. Deze worden meegenomen in de projecten van GebiedsGericht Werken (GGW). Bij storingen worden, waar mogelijk, niet alleen de lamp maar ook het armatuur vervangen.
Civiele Kunstwerken*
Veel civiele kunstwerken zijn na de oorlog aangelegd waardoor bruggen en kades nu technisch aan het einde van hun levensduur zijn. Door middel van groot onderhoud wordt de levensduur daar waar mogelijk is verlengd.
Stedelijk Water & Riolering*
Binnen de programmering riolering hebben we te maken met grote prijsstijgingen en marktwerking. Het risico is dat er aankomende jaren een verhoging van de rioolheffing noodzakelijk is om dit kostendekkend uit te kunnen voeren. Voor de periode tot en met 2028 is de egalisatiereserve beschikbaar voor het opvangen van hogere kapitaallasten. In de actualisatie van het beheerplan wordt een nieuwe meerjarenopstelling gemaakt voor de ontwikkeling van het tarief en de ontwikkeling van de egalisatiereserve.
Water en Oevers*
In het beheerplan 2020-2025 is beschreven dat deze periode benut wordt om eerst het areaal in beeld te krijgen alvorens in uitvoering te treden. Uit de inventarisatie blijkt dat er een intensivering in de onderhoudsopgave nodig is. Met het opstellen van het nieuwe beheerplan 2026 wordt hiervoor een meerjarige investering opgesteld.
Areaaluitbreiding
In de gemeente Den Helder wordt op verschillende plaatsen volop gebouwd. Dit leidt jaarlijks tot een significante groei in het areaal dat beheerd en onderhouden dient te worden. Uitgangspunt is dat voor de groei van het areaal als gevolg van de uitbreiding van de gemeente (autonome ontwikkelingen) volledig toereikende onderhoudsbudgetten beschikbaar zijn. Dit is noodzakelijk om aan de gewenste kwaliteitsniveaus te kunnen blijven voldoen. De benodigde budgetten van deze uitbreidingen worden onder andere verkregen uit de toename van de algemene uitkering uit het gemeentefonds. Actualisatie van de areaaluitbreidingen en de bijbehorende toename van de beheerkosten worden inzichtelijk gemaakt en bij een nieuwe projectopdracht geraamd en een onderhoudsbudget voor aangevraagd. Op deze manier wordt het mogelijk om voortaan jaarlijks in de kadernota de effecten van de toename van het areaal goed te verwerken.